Νομική προστασία Δανειοληπτών σε ελβετικά φράγκα

Σε προηγούμενο μας άρθρο είχαμε επισημάνει την απαράδεκτη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί εις βάρος μεγάλου αριθμού κύπριων δανειοληπτών που είχαν λάβει δάνεια σε ελβετικό φράγκο και οι οποίοι καλούνται σήμερα να πληρώσουν στις Τράπεζες περί 35%-50% μεγαλύτερο ποσό από αυτό που είχαν πραγματικά δανειστεί.

Η κατάσταση αυτή δημιουργήθηκε λόγω συγκεκριμένων ρητρών που εμπεριέχονται στις εν λόγω δανειακές συμφωνίες, οι οποίες επιτρέπουν στις Τράπεζες να υπολογίζουν το οφειλόμενο ποσό του δανείου βάσει της εκάστοτε συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ με το ελβετικό φράγκο σε συνδυασμό με την κάθετη πτώση που παρατηρήθηκε στο ευρώ σε σχέση με το ελβετικό φράγκο, ιδιαίτερα μετά το 2011.

Στην Κύπρο όπως φαίνεται και μετά από την ψήφιση του πολυαναμένομενου νομοσχέδιου περί αφερεγγυότητας, δεν έχει ακόμη υπάρξει οποιαδήποτε σοβαρή νομοθετική παρέμβαση προστασίας των δανειοληπτών και ως εκ τούτου η μόνη επιλογή που απομένει για τους Κύπριους Δανειολήπτες σε ελβετικά φράγκα είναι η προσφυγή στα Κυπριακά Δικαστήρια προς προάσπιση των δικαιωμάτων τους.

Την προσπάθεια των Κύπριων Δανειοληπτών προς δικαίωση τους ενώπιον των Κυπριακών Δικαστηρίων, ενισχύει σημαντικά η απόφαση σταθμός του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου του Λουξεμβούργου (C-26/13 Árpád Kásler και Hajnalka Káslerné Rábai κατά OTP Jelzálogbank Zrt) στην οποία το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έθεσε τα κριτήρια και τις κατευθυντήριες γραμμές προς όλα τα Εθνικά Δικαστήρια των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βάσει των οποίων μπορεί να διαπιστωθεί η καταχρηστικότητα και ακυρότητα ρητρών σε συμφωνίες δάνειων με ελβετικά φράγκα, απόφαση η οποία έχει πλήρη εφαρμογή και στην Κύπρο.

Η οδηγία 93/13/ΕΟΚ βάσει της οποίας το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κλήθηκε να ορίσει τα κριτήρια που θα πρέπει να ακολουθεί κάθε Εθνικό Δικαστήριο για να αποφανθεί περί το καταχρηστικό χαρακτήρα της ρήτρας σε ξένο νόμισμα ενσωματώθηκε στην Κυπριακή νομοθεσία με τον περί Καταχρηστικών Ρητρών σε Καταναλωτικές Συμβάσεις Νόμο του 1996 και έχει πλήρη και άμεση εφαρμογή στην Κύπρο.

Α) Καταχώρηση Αγωγών

Ο Δανειολήπτης που έχει συνάψει συμφωνία σε ελβετικά φράγκα με την Τράπεζα, με την καταχώρηση Αγωγής μπορεί να ζητήσει την έκδοση διαταγμάτων από το Δικαστήριο για:

– Ακύρωση λόγω καταχρηστικότητας των ρητρών των δανειακών συμφωνιών που επιτρέπει στην Τράπεζα να υπολογίζει το οφειλόμενο ποσό του δανείου βάσει της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ με το φράγκο κατά την ημέρα που είναι πληρωτέα η εκάστοτε μηνιαία δόση.

– Διαγραφή του αυξημένου ποσού του δανείου που βασίζεται στην μεταβολή της συναλλαγματικής ισοτιμίας ευρώ/ ελβετικό φράγκο.

– Διάταγμα με το οποίο να υπολογίζεται το ποσό του δανείου βάσει της συναλλαγματικής ισοτιμίας ευρώ/φράγκο που ίσχυε κατά την ημέρα εκταμίευσης ή χορήγησης του δανείου.

– Αποζημιώσεις

Β) Επιχειρηματολογία για κατάδειξη της καταχρηστικότητας και ακύρωσης των ρητρών σε που επιτρέπουν τον υπολογισμό του δανείου σε ελβετικό φράγκο

Είναι εξαιρετικά σημαντικό να επισημανθεί ότι παρόλη την πεπλανημένη άποψη που υπάρχει γενικά στο κοινό, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στην πιο πάνω υπόθεση (C-26/13 Árpád Kásler ) δεν έχει καθορίσει κατά απόλυτο και καθολικό τρόπο ότι όλες οι ρήτρες που περιλαμβάνονται σε δανειακές συμβάσεις σε ελβετικό φράγκο και οι οποίες προβλέπουν τον υπολογισμό των ληξιπρόθεσμων δόσεων στη βάση της ισοτιμίας, ότι θα πρέπει να θεωρούνται άκυρες.

Αυτό που η απόφαση έχει όμως καθορίσει ξεκάθαρα, είναι ότι η ρήτρα σε ελβετικό φράγκο, θα πρέπει να εκθέτει με τρόπο διαφανή, σαφή και κατανοητό στον δανειολήπτη το μηχανισμό μετατροπής του Ελβετικού Φράγκου σε Ευρώ, ούτως ώστε ο δανειολήπτης να είναι σε θέση να σταθμίσει τους ενδεχόμενους κινδύνους της διαφοράς της συναλλαγματικής ισοτιμίας γενικά και στη βάση αυτή να εκτιμήσει με τρόπο σαφή και κατανοητό τις οικονομικές συνέπειες που μπορεί να έχει για αυτό η εξασφάλιση δανείου σε Ελβετικό Φράγκο.

Για την εκτίμηση του καταχρηστικού χαρακτήρα μιας ρήτρας, το Δικαστήριο θα λάβει υπόψη τη φύση των παρεχόμενων υπηρεσιών (δηλαδή του δανείου), τις ιδιαίτερες περιστάσεις που ίσχυαν κατά το χρόνο σύναψης της σύμβασης καθώς και τις ρήτρες της σχετικής σύμβασης στο σύνολό τους.

Συνοπτικά, τα στοιχεία και γεγονότα που θα καθορίσουν κατά πόσο η ρήτρα που προβλέπει τον υπολογισμό του δανείου βάσει της εκάστοτε ισοτιμίας ευρώ/φράγκο μπορεί να θεωρηθεί καταχρηστική και άκυρη από τα Κυπριακά Δικαστήρια είναι τα ακόλουθα:

• Κατά πόσο οι δανειολήπτες παροτρύνθηκαν ή ακόμη εξωθήθηκαν από τις ίδιες τις Τράπεζες να συνάψουν δάνεια σε ξένο νόμισμα ή κατά πόσο οι ίδιοι οι δανειολήπτες ζήτησαν την λήψη τέτοιου δανείου.

• Κατά πόσο υπήρχε κάποιος ιδιαίτερος λόγος για να συναφθεί τέτοιο δάνειο σε ελβετικό φράγκο και κατά πόσο ο δανειολήπτης είχε λογαριασμούς σε ελβετικό φράγκο ή συναλλασσόταν με ελβετικά φράγκα.

• Κατά πόσο η Τράπεζα έλαβε οποιαδήποτε μέτρα για να διαπιστώσει αν ο δανειολήπτης είχε οποιεσδήποτε εξειδικευμένες οικονομικές και/ή τραπεζικές γνώσεις για να αντιληφθεί τον τρόπο λειτουργίας των εν λόγω δανείων και τους κινδύνους που αυτά εμπερικλείουν.

• Κατά πόσο η Τράπεζα ενημέρωσε επαρκώς και με πλήρη στοιχεία και παραδείγματα τους δανειολήπτες για τον μηχανισμό μετατροπής του Ελβετικού Φράγκου σε Ευρώ, τον τρόπο λειτουργίας του καθώς και τη σχέση μεταξύ του μηχανισμού αυτού και του μηχανισμού αποδέσμευσης του δανείου, ούτως ώστε ο δανειολήπτης να είναι σε θέση να σταθμίσει τους ενδεχόμενους κινδύνους και στη βάση αυτή να εκτιμήσει με τρόπο σαφή και κατανοητό τις οικονομικές συνέπειες και τη σημασία εξασφάλισης δανείου σε Ελβετικό Φράγκο.

• Κατά πόσο οι Τράπεζες είχαν στελεχώσει την υπηρεσία τους με το κατάλληλο εξειδικευμένο προσωπικό που θα είχε την δυνατότητα να προβεί σε τέτοια ενημέρωση προς τους δανειολήπτες.

• Ποια ήταν η συμπεριφορά της Τράπεζας κατά την εκτέλεση της σύμβασης δανείου και ποια μέτρα έλαβε για προστασία του δανειολήπτη από τον συναλλαγματικό κίνδυνο, κατά πόσο ενημέρωσε τον δανειολήπτη για την μεταβολή της συναλλαγματικής ισοτιμίας και κατά πόσο ενήργησε σύμφωνα με τις διεθνείς πρακτικές και οδηγίες της Κεντρικής Τράπεζας.

• Ποια ήταν η συμπεριφορά της Τράπεζας προς τον δανειολήπτη κατά την εμφάνιση των πρώτων προβλημάτων λόγω της αλλαγής στην ισοτιμία Ελβετικού Φράγκου έναντι του Ευρώ.

Υπό το φως των πιο πάνω, οι δανειολήπτες σε ελβετικά φράγκα, έχοντας πλέον ως σημαντικό όπλο στην νομική τους φαρέτρα την απόφαση του Ευρωπαικού Δικαστηρίου, θα πρέπει να προχωρήσουν είτε να διαπραγματευτούν την δανειακή τους σύμβαση με τις Τράπεζες είτε να προχωρήσουν απευθείας με αγωγή ώστε να ζητήσουν την προστασία από το Δικαστήριο.

Καλούμε όμως τους δανειολήπτες να επιδεικνύουν μεγάλη προσοχή και πριν προχωρήσουν σε διαπραγμάτευση με την Τράπεζα και πολύ περισσότερο πριν προχωρήσουν στην υπογραφή οποιουδήποτε εγγράφου ή συμφωνίας με την Τράπεζα να λαμβάνουν πάντα την απαραίτητη νομική συμβουλή ή αν είναι δυνατόν να εκπροσωπούνται στην διαδικασία από δικηγόρο, αφού είναι εξαιρετικά πιθανόν οι τράπεζες να επιδιώξουν τη μετατροπή των δανειακών συμβάσεων από Ελβετικό Φράγκο σε Ευρώ και το κλείδωμα της ισοτιμίας κατά το χρονικό διάστημα αυτό ώστε να απαλλαγούν από το ενδεχόμενο ο δανειολήπτης να απαιτήσει, δικαστικά την εφαρμογή της ισοτιμίας Ευρώ – Ελβετικού Φράγκου που ίσχυε κατά την ημερομηνία συνομολόγησης της δανειακής σύμβασης.

Η Δικηγορική εταιρεία μας Χρίστος Παρασκευάς Δ.Ε.Π.Ε. είναι στη διάθεση των δανειοληπτών για παροχή νομικής συμβουλής σχετικά με τα δικαιώματα τους, καθώς και την εκπροσώπηση τους στην διαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης σε ελβετικό φράγκο με την τράπεζα.

Εκτός από την παροχή νομικών συμβουλών, η δικηγορική μας εταιρεία είναι στην διάθεση σας να σας εκπροσωπήσει με τον δέοντα επαγγελματισμό ενώπιον των Κυπριακών Δικαστηρίων και στην εκ μέρους σας καταχώρηση Αγωγής εναντίον της Τράπεζας.

Σε κάθε περίπτωση οι δικηγόροι του γραφείου μας βρίσκονται στη διάθεσή σας για οποιεσδήποτε ερωτήσεις και/ή διευκρινήσεις σχετικά με το εν λόγω θέμα.